Terapia poznawczo-behawioralna – czym jest i dla kogo?

• Dobre efekty daje wprowadzenie terapii w jak najmłodszym wieku. Ważne jest by każda czynność, jaką terapeuta chce u dziecka wyuczyć, była rozpisana na kilka etapów. Zaczyna się od ćwiczeń łatwych, następnie jeśli dziecko poprawnie je wykona, przechodzi do trudniejszych.

W terapii behawioralnej nagradza się dziecko za dobrze zrobione zadanie. Dzięki temu zwiększa się u niego prawdopodobieństwo ponownego wykonania polecenia terapeuty. Profesjonalnie ta czynność nazywana jest zasadą stosowania wzmocnień. Początkowo są to napoje, pożywienie lub ulubione zabawki. Następnie dodaje się do nich bardzo ważną aprobatę i systematyczną uwagę. Polecenia wydawane przez terapeutę muszą być łatwe do rozumienia i zawsze takie same.

• Obowiązkowe jest prowadzenie rzetelnej dokumentacji szczegółowo opisującą postępy dziecka, zadania jakie wykonało i stosowane metody terapeutyczne. Niezbędna jest współpraca rodziny z terapeutami. Wszystkie ćwiczenia i sposoby radzenia sobie z zachowaniem dziecka muszą być kontynuowane w domu. Daje to dużo większą szansę na szybsze efekty terapii, a w konsekwencji na prawidłowy rozwój dziecka.

Następnie uczy się naśladować ruchy rąk, nóg i przemieszczania się z miejsca na miejsce. Prowadzi się naukę ruchów dłoni, które posłużą w przyszłości na nauki pisania i rysowania. Uczy się powtarzania ruchów języka i warg, które zostaną wykorzystane w nauce mowy. Naśladowania ruchów ciała, które są niezbędne to późniejszej nauki samoobsługi i zabawy. Ćwiczy się także rozumienia mowy, nazywanie przedmiotów, czynności, osób i zjawisk.

Terapia behawioralna autyzm – skuteczna terapia

Autyzm i zaburzenia z jego spektrum są jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwoju. Objawami od strony aparatu mowy objawiają się trudnościami z uczeniem się nowych słów, tworzeniem „własnego” języka, zapominaniem nauczonych słów, opóźnieniem w nauce mowy w stosunku do rówieśników oraz mówieniem rzeczy bez związku z daną sytuacją.
Dziecko dużo bardziej interesują przedmioty niż ludzie, ma problemy z nawiązaniem kontaktu wzrokowego, ciężko jest im odczytywać emocje innych ludzi.
Dziecko nie przyjmuje pozytywnie zmian planu dnia jest nadwrażliwe na zapachy, dźwięki i dotyk, nie reaguje na swoje imię.

Dziecko autystyczne:

• woli być samo,
• nie bawi się z innymi i nie jest twórcze w zabawie,
• woli kontakt z przedmiotami niż z ludźmi,
• unika kontaktu wzrokowego,
• raczej patrzy „przez osobę”,
• mało się uśmiecha,
• ma ograniczoną mimikę twarzy, jego twarz nie wyraża wielu emocji,
• nie reaguje na własne imię,
• wydaje się nadpobudliwe,
• czasami wpada w gniew bez wyraźnego powodu,
• jest impulsywne,
• nie mówi wcale albo używa słów bez znaczenia,

Podejście behawioralne w czasie turnusów rehabilitacyjnych dla dzieci mają na celu przekształcenie zachowań dzieci ze spektrum autyzmu w zachowania, które dostosowują się do sytuacji społecznych. W praktyce oznacza to, że terapeuta nagradza dziecko za prawidłowe zachowanie (odpowiednie do sytuacji). Z powodu braku nagród eliminowane jest nieprawidłowe zachowanie.

Terapia poznawczo-behawioralna ćwiczenia – technika leczenia

Techniki behawioralne:

1.Metoda wyodrębnionych prób

Zajęcia są przeprowadzane indywidualnie. Wyraźnie zaznaczony jest początek i koniec próby. Terapeuta wyraźnie pokazuje, że dziecko powinno odpowiednio zareagować na konkretny bodziec. Czynność ta objawia się na przykład wykonaniem konkretnego zadania. Jeśli dziecko tego nie robi należy udzielić mu dodatkowej pomocy. Może to być podpowiedz słowna, ustawienie części ciała dziecka w odpowiedniej pozycji lub wskazanie poprawnej odpowiedzi. W miarę nauki podpowiedzi należy ograniczać, tak by dziecko samo wykonywało zadanie.
  Konsekwencją poprawnego wykonania zadania jest reakcja terapeuty w formie aprobaty. Między kolejnymi próbami wykonania zadania musi być zachowana przerwa.

2.Metoda uczenia sytuacyjnego – dzieli się na uczenie incydentalne, opóźnianie podpowiedzi i procedurę „polecenie-model”.

Metoda uczenia sytuacyjnego na celu naukę języka i komunikacji. Nauka powinna być krótka i przyjemna dla dziecka, najlepiej przez nie zainicjowana.

• Uczenie incydentalne

Otoczenie powinno być zaaranżowane w taki sposób, by znajdowało się w nim wiele interesujących dziecko przedmiotów. Zaplanowane przez terapeutę czynności do wykonania przez ucznia powinny być dla niego atrakcyjne. Terapeuta czeka na inicjatywę dziecka.

• Opóźnienie podpowiedzi

Polega na stopniowym wydłużaniu czasu między bodźcem do wykonania zadania, a podpowiedzią terapeuty.

• Procedura „polecenie-model”

Terapeuta nie czeka na wykonanie ćwiczenia przez podopiecznego. Wydaje polecenia typu „powiedz co widzisz” lub każe wypowiedzieć dane słowo.

3.Tworzenie łańcuchów zachowań

Polega na podzieleniu danej czynności na ciąg następujących po sobie zadań. Zaczyna się informacją od nauczyciela typu „umyj ręce”. Następnie uczy się dziecko po kolei każdej czynności na która składa się umycie rąk. Podciągnięcia rękawów, odkręcenia kranu, zamoczenia rąk i pocierania ich pod wodą, namydlenia rąk i poprawnego ich umycia, spłukania mydła, zakręcenia wody, wytarcia rąk ręcznikiem, spuszczenia rękawów, wyjścia z łazienki, zamknięcia drzwi i zgaszenia światła.


Warto dodać, że metody terapii behawioralnej wykorzystywane w rehabilitacji nad morzem, są stosowane w innych obszarach, w których pracujesz z klientami, np. w poradnictwie. Skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej została wielokrotnie potwierdzona badaniami naukowymi i klinicznymi. Coraz więcej osób wybiera tę formę psychoterapii, co również wynika z krótkotrwałego charakteru i dużej możliwości leczenia konkretnych schorzeń.