2022-03-17 08:00:00
Bezsenność - Cała prawda o bezsenności. Jak sobie z nią radzić?
Czy wiesz, że ludzie przesypiają około 30% swojego życia? Mogłoby się wydawać, że w związku z tym powinniśmy doprowadzić „sztukę spania” do perfekcji. Tymczasem okazuje się, że ponad połowa mieszkańców państw wysoko rozwiniętych doświadcza krótkotrwałych trudności z zasypianiem, a niektórzy cierpią na przewlekłą bezsenność. Skąd biorą się problemy z zasypianiem? Jaki mają wpływ na zdrowie i funkcjonowanie człowieka? Jak zapewnić sobie zdrowy, regenerujący sen?
Bezsenność co to właściwie znaczy?
Sen jest jedną z podstawowych funkcji ludzkiego organizmu i stanowi przeciwwagę dla fazy czuwania, w czasie której podejmujemy wszelkie aktywności i wydatkujemy energię. Analogicznie faza snu zapewnia nam odpoczynek, regenerację sił oraz dobre samopoczucie. Rytm obu faz regulowany jest wewnętrznym zegarem biologicznym opartym o naprzemienność dnia i nocy, aczkolwiek nie bez znaczenia są też takie czynniki jak intensywność wysiłku fizycznego, dieta, stan psychiczny, wiek oraz występowanie jednostek chorobowych. Zaburzenia snu mogą zatem mieć zarówno podłoże somatyczne, jak psychiczne i są sygnałem, że dzieje się coś niekorzystnego.
Bezsenność nie musi oznaczać nieprzespanej nocy, choć wielu właśnie w ten sposób ją definiuje. Trudności z zasypianiem, częste wybudzanie oraz płytki, niespokojny, nie dający uczucia wypoczęcia sen również klasyfikowane są jako przejawy bezsenności.
Z bezsennością borykają się osoby zapracowane, ale także osoby zajmujące się dziećmi w domu. Stres przed kolejnym dniem lub czujność przy dziecku to bardzo podobne sytuacje które nie można bagatelizować. Rodzice z dziećmi mają pomysł by wraz z dziećmi wyjechać na urlop, ale nie przemyślają faktu, że opieka nad dzieckiem w nowym miejscu może być jeszcze bardziej uciążliwa. Dlatego wyjeżdżając na urlop zapewnij swoim dzieciom zajęcie poprzez wybranie hotelu z animacjami dla dzieci – twoje dzieci będą miały zajęcie i na chwile o tobie zapomną, a ty odetchniesz z ulgą i poczujesz swój wolny czas.
Bezsenność - Dlaczego dobrze przespana noc jest tak istotna?
Już jedna „zarwana” noc odciska piętno na zachowaniu, powodując między innymi wzmożoną drażliwość, wahania nastrojów, niechęć do podejmowania aktywności, obniżoną koncentrację.
Przewlekłe niedosypianie oznacza zdecydowane pogorszenie jakości życia, utrudnia kontakty międzyludzkie oraz stawianie czoła codziennym obowiązkom, może również prowadzić do spadku formy, trudności z utrzymaniem właściwej wagi (zauważono, że jedną z konsekwencji długofalowych zaburzeń snu jest nadwaga, a nawet otyłość), obniżenia odporności oraz zwiększenie prawdopodobieństwa pojawienia się takich chorób jak nadciśnienie, cukrzyca czy choroby serca.
przypadku dzieci i młodzieży bezsenność przekłada się na pogorszenie wyników szkolnych, upośledza procesy poznawcze oraz może prowadzić do poważnych zaburzeń rozwojowych.
Bezsenność przyczyny - Najczęstsze przyczyny bezsenności
•o podłożu psychicznym
- związane ze stanami emocjonalnymi lub ważnymi wydarzeniami w życiu osobistym (przykładowo przeprowadzką, ślubem, śmiercią bliskiej osoby);- silny stres, zarówno krótkotrwały, jak i ustawiczny
- zaburzenia oraz choroby psychiczne (na przykład depresja, lęki nocne, nerwice);
•o podłożu somatycznym
- bezdech senny – jest to częsta dolegliwość, polegająca na utrudnionym przepływie powietrza w czasie snu, co oznacza naprzemienne epizody głośnego, nieregularnego chrapania oraz chwilowych bezdechów, mogących prowadzić do przerwania snu. Wśród wielu zagrożeń, na które narażeni są ludzie cierpiący z powodu bezdechu, wymienia się także osowiałość i uczucie zmęczenia, wynikające z regularnego zakłócania ciągłości snu;
- stany bólowe towarzyszące niektórym chorobom – silny ból towarzyszący niektórym jednostkom chorobowym powoduje trudności z zaśnięciem nawet w przypadku dużego zmęczenia;
- nadczynność tarczycy – wzrost poziomu hormonów tarczycowych przejawia się między innymi przyspieszeniem funkcjonowania organizmu, co w konsekwencji utrudnia spokojny, głęboki sen;
•czynniki zewnętrzne
- „siedzący tryb życia” – sen jest odpowiedzią na codzienną dawkę aktywności – im mniejsza aktywność fizyczna, tym mniej wydatkowanej energii, co dla organizmu oznacza mniejszą potrzebę regenerującego snu. Wygospodarowanie czasu na wyjście do klubu fitness lub spacer jest szczególnie istotne dla osób wykonujących pracę umysłową – urzędników, pracowników biur oraz instytutów naukowych, spędzających niekiedy całe zmiany w pracy przy biurkach;
- sztuczne oświetlenie - zwłaszcza światło niebieskie na tyle skutecznie imituje warunki panujące na dworze za dnia, że dla mózgu stanowi sygnał o konieczności przestawienia się w tryb aktywności;
- przeciążenie informacjami – zachodnia cywilizacja tak dalece uzależniona jest od nowinek technicznych, że wiele osób zasypia przed włączonym telewizorem lub z telefonem w dłoni. Nieustanny napływ nowych informacji pobudza mózg do wytężonej pracy, utrudniając wejście w stan odprężenia;
- farmakologia i używki – powszechnie wiadomo, że zawarta w kawie kofeina działa pobudzająco, co nie sprzyja zasypianiu. Równie niekorzystnie zarówno na zdolność do zaśnięcia, jak i na płynność oddechu w czasie snu, działają papierosy. Alkohol, choć może powodować senność i w niewielkich ilościach bywa niekiedy wykorzystywany jako katalizator snu, w istocie bardzo negatywnie odbija się na jakości nocnego odpoczynku.
• czynniki indywidualne
Niektórym po prostu łatwiej wejść z głęboki sen, podczas gdy innych budzi byle szmer. Potrzeba snu zmienia się także z wiekiem - osoby starsze zwykle potrzebują znacznie mniej snu, częściej wybudzają się w nocy oraz częściej skarżą się na problemy z zasypianiem.
Jak leczyć bezsenność – Domowe sposoby
Ustawiczne niedosypianie, zwłaszcza towarzyszące innym chorobom, wymaga konsultacji lekarskiej i leczenia farmakologicznego, a niekiedy też psychologicznego. Z krótkotrwałymi epizodami bezsenności zwykle możemy poradzić sobie we własnym zakresie: takie sytuacje najczęściej występują w parze z silnym stresem i ustępują, gdy tylko znikną czynniki stresogenne. Okres trudności z zasypianiem można przetrwać z pomocą leków nasennych, o ile stosuje się je pod czujnym, lekarskim okiem, ale zanim sięgniesz po medykamenty, wypróbuj mniej inwazyjne metody. Powrót do prawidłowego cyklu czuwania i odpoczynku można przyspieszyć, stosując kilka trików.
- Herbatki i napary ziołowe (na przykład z rumianku, melisy), pite przed snem, łagodnie uspokajają i wyciszają, ułatwiając szybkie zaśnięcie
- Sięgnij po techniki relaksacyjne, na przykład po jogę, pozwalającą na rozluźnienie mięśni oraz oczyszczenie umysłu z niepotrzebnych, natrętnych myśli, których nieustanne kołatanie potrafi przepędzić sen.
- Dobrym pomysłem będą wakacje, albo przynajmniej weekendowy wyjazd do hotelu SPA nad morzem. Oderwanie od codzienności i chwilowa zmiana otoczenia dadzą możliwość spojrzenia z dystansu na problemy, a w połączeniu z relaksem w strefie Wellness oraz zabiegami dla ciała i duży przywrócą harmonię i pomogą zażegnać trudności z zasypianiem.
- Zmień dietę – właściwie zbilansowana dieta także wpływa na to, jak dobrze się wysypiamy. Ogranicz niezdrową żywność, postaw na lekkie kolacje.
Cudowny sposób na bezsenność – higiena snu
O higienę snu warto dbać niezależnie od tego, czy zdarzają Ci się bezsenne noce, ponieważ jakość snu jest dla zdrowia i samopoczucia równie istotna, jak długość i ciągłość. Na co zwrócić uwagę, by noc minęła spokojnie, a poranek powitał Cię wypoczętego i w pełni sił?
Żyj regularnie
opracuj stały harmonogram dnia, uwzględniający pory posiłków, czas na pracę, na spacery i inne czynności. Twoje ciało szybko przywyknie do ustalonego trybu i samo będzie sygnalizować potrzebę snu. Zauważysz też, że sen będzie przychodził o wiele łatwiej.
Odpocznij przed snem
2-3 godziny przed pójściem spać zacznij się wyciszać i przygotowywać na sen. Zalecane jest unikanie jaskrawego światła, hałasu, zajmowanie umysłu kwestiami związanymi z pracą czy szkołą. W tym czasie włącz spokojną, relaksacyjną muzykę i przeczytaj lekki artykuł.
Unikaj jedzenia
Oglądania telewizji i wykonywania innych czynności w łóżku. Sypialnia powinna kojarzyć się ze snem, dzięki temu kładzenie się do łóżka będzie powodowało „przestawienie” mózgu w tryb odpoczynku.
Zimny prysznic
Wieczorem unikaj gorących kąpieli lub zażywaj ich 3 lub 4 godziny przed zaśnięciem. Ciepła woda działa na ciało rozgrzewająco, co z kolei stymuluje krążenie krwi, podnosi ciepłotę ciała i w efekcie skutecznie rozbudza.
Aura sypialni
Aura również ma znaczenie dla zachowania higieny snu. Jasne, pastelowe, nienachalne kolory będą sprzyjać zasypianiu, ponieważ nie absorbują tak silnie uwagi. Zwróć także uwagę na temperaturę – nie powinna być ani zbyt niska, ani zbyt wysoka. Wietrzenie sypialni przed snem również sprzyja szybkiemu i przyjemnemu zasypianiu.
ODPOCZYNEK to słowo klucz. Musimy dać sobie spokój i zadbać o nasz komfort psychiczny. Na koniec mała rada. Nie wolno leżeć w łóżku, kiedy nie możemy spać. W ten sposób nakładamy na siebie dodatkowy stres, a stres nigdy nie pomaga nam zasnąć. Lepiej wstać, posłuchać muzyki lub poczytać książkę z lampką, która emituje ciepłe światło i poczekać z powrotem do łóżka, aż poczujemy senność. Pamiętajmy jednak, że jeśli nie potrafimy pomóc sobie sami – należy zgłosić się do specjalisty.